Om goed te kunnen functioneren heeft het lichaam energie nodig. Deze energie komt van voeding. Als je meer eet dan nodig is, slaat je lichaam de extra energie op als vet. Zo heb je een reservevoorraad voor als er geen eten is of als je meer energie nodig hebt.
Het is dus goed om wat vet opgeslagen te hebben. Maar als het lichaam te veel vet opslaat, krijg je overgewicht of obesitas (ernstig overgewicht). Dit kan leiden tot gezondheidsproblemen, zoals hartproblemen, een beroerte en suikerziekte. verstoorde suikerstofwisseling en suikerziekte)
Je kunt zien of je een gezond gewicht hebt door met een online hulpmiddel je BMI (Body Mass Index) te berekenen en je middelomtrek te meten. Je kunt een aantal dingen doen om de kans op overgewicht en obesitas te voorkomen, zoals zorgen voor een gezonde leefstijl.
Iedereen, ook mensen die geen kanker hebben gehad, kan overgewicht of obesitas krijgen, maar sommige kankerbehandelingen kunnen de kans vergroten.
De volgende aandoening kan de kans op overgewicht en obesitas vergroten:
● Een hersentumor dichtbij of binnen de hypothalamus-hypofyse-as (HP-as).
De volgende behandelingen kunnen de kans op overgewicht en obesitas vergroten:
● Bestraling op de HP-as of op een gebied waar de HP-as ligt
● Operatie aan de HP-as
Je kunt in de samenvatting van je behandeling zien of je deze aandoening en/of een of meer van deze behandelingen hebt gehad. Als je geen samenvatting hebt, kun je contact opnemen met de LATER-poli of het ziekenhuis waar je behandeld bent. Overgewicht en obesitas hoeven niet altijd door de behandeling te komen. Er kunnen ook andere oorzaken zijn, zoals weinig bewegen, ongezond eten, hormoonproblemen, aangeboren ziektes en bepaalde medicatie (corticosteroïden, antidepressiva).
Bij overgewicht en obesitas (ernstig overgewicht) is er te veel overtollig vet in het lichaam opgeslagen. Mensen met overgewicht lopen meer gezondheidsrisico’s dan mensen met een gezond gewicht. Naarmate het overgewicht groter is, treden de gezondheidsproblemen vaker op en zijn ze ernstiger.
Klachten kunnen zijn:
● kortademigheid
● vermoeidheid
● gewrichtspijn (vooral in knieën en rug)
● huidirritaties, en slaapproblemen (zoals slaapapneu).
Ook kunnen hormonale veranderingen optreden. Daarnaast verhogen obesitas en overgewicht het risico op hoge bloeddruk, verhoogd cholesterol, en hart- en vaatziekten.
Als je een verhoogde kans hebt op overgewicht en obesitas is het advies om:
● Ten minste om de 2 jaar je lengte, gewicht en BMI te meten. Dit kun je thuis doen, maar als je regelmatig naar je huisarts of LATER-arts gaat, kun je dit het beste bij elk bezoek laten doen.
Als je overgewicht of obesitas hebt, verwijst je huisarts of LATER-arts je waarschijnlijk naar een specialist. Afhankelijk van de oorzaak is dat een:
● Diëtist
● Endocrinoloog (arts gespecialiseerd in hormonen en stofwisseling)
De specialist bespreekt de (behandel)mogelijkheden met je, zoals het aanpassen van je voeding en leefstijl. Het advies kan zijn om regelmatig je bloeddruk, bloedsuiker en cholesterol te laten controleren. Als je overgewicht of obesitas hebt, is het belangrijk dat je weet welke factoren de kans op hart- en vaatproblemen vergroten. Lees daarom meer over hoge bloeddruk, verstoorde suikerstofwisseling en suikerziekte en dyslipidemie.
Het kan moeilijk zijn te leven met (een verhoogde kans op) overgewicht of obesitas. Zorg vooral goed voor jezelf. Je kunt de kans op overgewicht of obesitas verkleinen met een gezonde leefstijl. Het is erg belangrijk gezond en gevarieerd te eten en voldoende te bewegen. Bereken regelmatig je BMI en meet je middelomtrek. Zorg ook voor je mentale gezondheid. Kleine veranderingen kunnen al een positieve invloed hebben op je lichamelijke en mentale welzijn. Lees meer over kiezen voor een gezonde leefstijl en aandacht voor je mentale gezondheid.
Het is belangrijk dat je weet dat je een verhoogde kans hebt op overgewicht of obesitas en dat je de klachten en signalen herkent. Praten met vrienden en familie kan helpen. Ook contact met mensen in eenzelfde situatie kan fijn zijn, bijvoorbeeld via een patiëntenvereniging zoals VOX, een onderdeel van de Vereniging Kinderkanker Nederland. Als je vragen hebt of als je je na het lezen van deze informatie zorgen maakt, neem dan contact op met je huisarts of LATER-arts.
Op deze LATER-website staat ook informatie over:
● Beroerte
● Dyslipidemie
● Gezonde leefstijl
● Hartproblemen
● Hoge bloeddruk
● Mentale gezondheid
● Verstoorde suikerstofwisseling en suikerziekte
In de PanCare Plain Language Summaries vind je links naar betrouwbare informatie in het Engels. Je kunt online informatie over overgewicht en obesitas zoeken, maar bedenk dat deze niet altijd up-to-date en juist is.
Deze informatie is gebaseerd op de samenvatting van de PanCareFollowUp guideline about Overweight and obesity, gemaakt door de PanCare Plain Information Group en waar nodig aangepast aan de Nederlandse LATER-richtlijn.
Vertrouw bij klachten en signalen niet alleen op deze informatie, maar ga naar je huisarts, LATER-arts of specialist.
