De kracht waarmee het hart het bloed door de bloedvaten pompt, wordt bloeddruk genoemd. Het is normaal dat de bloeddruk daalt en stijgt gedurende dag. Ook is ieders bloeddruk anders. Sommige mensen hebben van nature een lage bloeddruk, andere een hoge. Maar een bloeddruk die constant (te) hoog is, kan schade geven aan hart en bloedvaten en de kans op beroertes, hartaanvallen, nierproblemen verhogen.
De bloeddruk bestaat uit twee getallen, één voor de bovendruk en één voor de onderdruk. De bovendruk is de maximale druk in de bloedvaten op het moment dat de hartspier zich samentrekt. De onderdruk is de druk in de bloedvaten wanneer het hart tussen de hartslagen in rust is. Bij volwassenen is de bloeddruk te hoog wanneer deze (regelmatig of altijd) 140 (bovendruk) en/of 90 (onderdruk) of hoger is. Hoge bloeddruk komt vaak voor en de kans neemt toe met de leeftijd. Je kunt een aantal dingen doen om je bloeddruk te verlagen, zoals gezond leven. <LINK gezonde leefstijl>
Iedereen, ook mensen die nooit kanker hebben gehad, kan hoge bloeddruk krijgen, maar sommige kankerbehandelingen kunnen de kans vergroten.
De volgende behandelingen kunnen de kans op hoge bloeddruk vergroten:
● Radiotherapie op het hart en/of grote bloedvaten of op een gebied waarin het hart en/of grote bloedvaten liggen
● Radiotherapie op de nieren of op een gebied waarin de nieren liggen
● Operatie waarbij (een deel van) een nier is verwijderd
● Chemotherapie met ifosfamide
● Chemotherapie met carboplatine, cisplatine, oxaliplatine
● Chemotherapie met carmustine (BCNU) of lomustine (CCNU)
● Medicatie die het immuunsysteem onderdrukt, zoals ciclosporine, tacrolimus en corticosteroïden
Je kunt in de samenvatting van je behandeling zien of je (een van) deze behandelingen hebt gehad. Als je geen samenvatting hebt, kun je contact opnemen met de LATER-poli of het ziekenhuis waar je behandeld bent.
Hoge bloeddruk hoeft niet altijd door de behandeling te komen. Er kunnen andere oorzaken zijn, zoals overgewicht en obesitas, te veel zoutgebruik, veel zitten, roken, ouder worden en medicatie die de bloeddruk kan verhogen (anticonceptiepil, ontstekingsremmers, corticosteroïden). Vaak is de oorzaak van hoge bloeddruk onbekend. Wanneer hoge bloeddruk veel in je familie voorkomt, heb je meer kans op hoge bloeddruk.
Meestal geeft hoge bloeddruk geen klachten en signalen, maar een enkele keer zijn die er wel. Ook al heb je deze klachten en signalen op dit moment niet, toch is het is belangrijk dat je ze (her)kent voor het geval je ze ooit krijgt.
De volgende klachten en signalen kunnen wijzen op hoge bloeddruk:
● Erge of aanhoudende hoofdpijn
● Problemen met zien
● Hartkloppingen in hoofd en nek
● Kortademigheid
● Regelmatige bloedneuzen
● Vermoeidheid
● Angst, rusteloosheid
● Misselijkheid
Als je een van deze klachten of signalen herkent, neem dan contact op met je huisarts of LATER-arts.
Als je een verhoogde kans op hoge bloeddruk hebt, is het advies:
● Je bloeddruk ten minste om de 2 jaar te laten meten. Als je vaker bij je huisarts of LATER-arts komt, je bloeddruk bij elk bezoek te laten meten.
Als je hoge bloeddruk heb, legt je arts uit wat je kunt doen om de klachten te verminderen (als je die hebt) en de kans op een hartaanval te verkleinen. Een gezondere leefstijl is vaak voldoende om je bloeddruk te verlagen. Je arts schrijft misschien medicatie voor en kan je aanraden je gewicht, bloedsuiker en cholesterol regelmatig te laten controleren.
Zo nodig verwijst je huisarts of LATER-arts je naar een specialist. Afhankelijk van de oorzaak van de hoge bloeddruk is dat een:
● Cardioloog (arts gespecialiseerd in hart en bloedvaten)
● Nefroloog (arts gespecialiseerd in nieren)
● Endocrinoloog (arts gespecialiseerd in hormonen en stofwisseling)
De specialist bespreekt de behandelmogelijkheden met je. Het is belangrijk te weten dat ook overgewicht en obesitas, een verstoorde suikerstofwisseling en suikerziekte en dyslipidemie de kans op hart- en vaatproblemen kunnen vergroten en daarom je leefstijl aan te passen.
Leven met een (verhoogde kans op) hoge bloeddruk kan moeilijk zijn. Zorg vooral goed voor jezelf. Praten met vrienden en familie kan helpen. Ook contact met mensen in eenzelfde situatie kan fijn zijn, bijvoorbeeld via een patiëntenvereniging, zoals VOX, een onderdeel van de Vereniging Kinderkanker Nederland. Met een gezonde leefstijl kun je de kans op hoge bloeddruk verminderen. Het is vooral belangrijk om weinig zout te nemen en stress te voorkomen. Vermijd tijdens het sporten dingen als sprinten of gewichtheffen. Dit soort lichaamsbeweging verhoogt de bloeddruk snel. Zorg ook voor je mentale welzijn. Kleine veranderingen kunnen al een positieve invloed hebben op je lichamelijke en mentale gezondheid. Lees meer over het kiezen voor een gezonde leefstijl en aandacht voor je mentale gezondheid.
Het is belangrijk dat je weet dat je een verhoogde kans op hoge bloeddruk hebt en dat je de klachten en signalen herkent. Als je vragen hebt of als je je na het lezen van deze informatie zorgen maakt, neem dan contact op met je huisarts of LATER-arts.
Op deze LATER-website staat ook informatie over:
● Beroerte
● Dyslipidemie
● Gezonde leefstijl
● Mentale gezondheid
● Nierproblemen
● Overgewicht en obesitas
● Vernauwde kransslagaders (zonder symptomen)
● Verstoorde suikerstofwisseling en suikerziekte
In de PanCare Plain Language Summaries vind je links naar betrouwbare informatie in het Engels.
Je kunt online informatie over hoge bloeddruk zoeken, maar bedenk dat deze soms niet up-to-date of juist is.
Deze informatie is gebaseerd op een samenvatting van de PanCareFollowUp guideline about Hypertension, gemaakt door de PanCare Plain Information Group, en waar nodig aangepast aan de Nederlandse LATER-richtljin. Vertrouw bij klachten en signalen niet alleen op deze informatie, maar ga naar je huisarts, LATER-arts of specialist.
