Een goede mentale gezondheid is goed voor iedereen, ook voor mensen die geen kanker hebben gehad.
Dat je als kind kanker hebt gehad, kan je ook na jaren nog weleens verdrietig, boos, gefrustreerd of ongerust maken. Wanneer dit regelmatig gebeurt en het je dagelijks leven beïnvloedt, is het goed een afspraak met je huisarts te maken. Omgaan met al je emoties tijdens en na kinderkanker kan mentale problemen geven.
Mentale problemen kunnen zijn:
- Angst
- Gedragsproblemen, zoals woedeaanvallen, drank- of drugsgebruik
- Depressie, stemmingswisselingen
- Posttraumatische stress (o.a. herbeleving, onbeheersbare gedachten, extreme spanning, extreme angst)
- Gedachten aan zelfdoding
Bepaalde klachten en signalen kunnen wijzen op mentale problemen. Ook al heb je deze klachten en signalen op dit moment niet, toch is het belangrijk dat je ze (her)kent voor het geval je ze ooit krijgt.
De volgende klachten en signalen kunnen wijzen op mentale problemen:
- Doorlopend bang of bezorgd zijn
- Je aldoor depressief of ongelukkig voelen
- Aanhoudende stemmingswisselingen
- Moeite met slapen
- Afvallen of (veel) aankomen
- Verlies van eetlust
- De hele tijd alleen willen zijn
- Alcohol- of drugsgebruik
- Je voortdurend schuldig of waardeloos voelen
- Gedachten aan zelfdoding
Als je een van deze klachten of signalen herkent, praat dan met iemand die je vertrouwt en neem contact op met je huisarts.
Als je denkt aan zelfdoding, neem dan contact met 113 zelfmoordpreventie via de chat of telefoon 0800-0113.
Als je mentale problemen hebt, verwijst je huisarts of LATER-arts je waarschijnlijk naar een specialist. Dat kan zijn een:
- Psycholoog
- Psychiater
- Maatschappelijk werker
De specialist bespreekt de behandelmogelijkheden met je en kan je helpen om te gaan met je problemen.
Het kan moeilijk zijn (een verhoogde kans op) mentale problemen te hebben. Praten met vrienden en familie kan helpen. Ook contact met mensen in eenzelfde situatie kan fijn zijn, bijvoorbeeld via een patiëntenvereniging, zoals VOX, een onderdeel van de Vereniging Kinderkanker Nederland.
Zorg vooral goed voor jezelf. Hoewel het de (kans op) mentale problemen niet wegneemt, blijft een gezonde leefstijl belangrijk. Zorg ook voor je mentale gezondheid. Kleine veranderingen kunnen al een positieve invloed hebben op je lichamelijke en mentale welzijn. Lees meer over kiezen voor een gezonde leefstijl.
Je kunt verschillende doen om je mentale gezondheid te verbeteren.
- Bewegen Wandelen, fietsen, sporten en actief bezig zijn (tuinieren, klussen, huishouden). Bewegen geeft energie en leidt af van negatieve gedachten. Het vermindert stress en zorgt ervoor dat je hersenen meer endorfine (gelukshormoon) maken.
- Gezond eten Zorg voor een gezond gewicht en eet gezond en gevarieerd uit de Schijf van Vijf. Neem zo min mogelijk suiker en zout.
- Voldoende slapen Slaap 7 tot 9 uur per nacht. Hoelang precies is voor iedereen anders. Zorg in elk geval dat je fit wakker wordt. Je hersenen hebben slaap nodig om emoties te verwerken. Te weinig slaap kan een negatieve invloed hebben op je stemming.
- Contacten onderhouden Tijd doorbrengen met familie en vrienden beschermt tegen stress en verhoogt het geluk. Het geeft een gevoel van erbij horen en vergroot je zelfvertrouwen. Contact met mensen met vergelijkbare ervaringen maakt dat je je begrepen voelt.
- Tijd voor jezelf nemen Wanneer je een drukke baan en/of sociaal leven hebt, is tijd voor jezelf onmisbaar om te ontspannen en tot rust te komen. Neem bijvoorbeeld een bad, lees een boek, kijk een film of luister muziek.
- Contact opnemen Bel een goede vriend of familielid als je je naar voelt. Praten over je gevoelens met mensen die je vertrouwt, helpt vaak emotionele spanning te verminderen.
- Dankbaar zijn Als je je bang, verdrietig of gespannen voelt, vergeet je vaak dat er ook goede dingen zijn. Door bewust te denken aan positieve dingen, kun je je beter gaan voelen. Bedenk waarvoor je dankbaar bent en/of schrijf het op in je agenda of dagboek. Het kan van alles zijn, zoals een goede vriend, een mooi boek of de zon die schijnt.
- Mindful zijn Mindful zijn is je volledig bewust zijn van wat je op het moment ervaart: je gedachten, gevoelens, lichamelijke en zintuigelijke waarnemingen. Mindful zijn heeft positieve effecten op je mentale gezondheid.
- Ontspanningoefeningen doen Er zijn allerlei oefeningen om je geest en lichaam te helpen ontspannen. Ontspanningsoefeningen vertragen de ademhaling, verlagen de bloeddruk en kunnen stress helpen verlichten.
- Professionele hulp zoeken Als bovenstaande tips onvoldoende helpen, is het verstandig professionele hulp te zoeken. Neem contact op met je huisarts of LATER-arts.
Het is belangrijk dat je weet dat je een verhoogde kans op mentale problemen hebt en dat je de klachten en signalen herkent. Als je vragen hebt of als je je na het lezen van deze informatie zorgen maakt, neem dan contact op met je huisarts of LATER-arts.
Op deze LATER- website staat ook informatie over:
In de PanCare Plain Language Summaries vind je links naar betrouwbare informatie in het Engels.
Je kunt online informatie over mentale gezondheid zoeken, maar bedenk dat deze soms niet up-to-date of juist is.
Disclaimer
Deze informatie ie gebaseerd op de samenvatting van de IGHG guideline about Mental health problems, gemaakt door de PanCare Plain Information Group. Vertrouw bij klachten en signalen niet alleen op deze informatie, maar ga naar je huisarts, LATER-arts of specialist.